Reeds in 1886 was de eerste buurtspoorweg geopend, de lijn Gent-Zomergem en in 1887 werd de tramlijn Breskens-Maldegem in gebruik genomen door de Stoomtram-Maatschappij Breskens-Maldeghem. De Belgische Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen was georganiseerd in regionale groepen die een grote zelfstandigheid en een eigen beleid hadden. Zo werd de tramlijn Eeklo-Watervliet-Ijzendijke door een Belgische en een Nederlandse trammaatschappij, elk op haar grondgebied, uitgebaat. Begin de 20e eeuw was Ursel een knooppunt van buurtspoorwegen (trams) met verbindingen naar Aalter, Eeklo, Gent en Brugge. Daar de Belgische Spoorwegen op de lijn Gent-Brugge een station hadden in Balgerhoeke was het eerste idee een tramlijn van Balgerhoeke naar Sint-Laureins, maar al heel gauw gingen er stemmen op die door te trekken naar Sint-Margriete om dit dorp uit zijn isolement te halen, en van het een kwam het ander, waarom ook niet verder over de grens met Nederland. Maldegem-Breskens was toch een succes gebleken? Op zondag 27 februari 1910 werd te Sint-laureins een vergadering gehouden waarop de tramlijn Eeklo-St-Laureins-Oostburg werd voorgesteld, dit was immers de kortste weg tussen Eeklo het handelsmiddelpunt van het Meetjesland, enerzijds, en Oostburg de voornaamste marktplaats van Zeelands 4e district, anderzijds. En het zou Balgerhoeke met zijn scheepvaart, Sint-Laureins met zijn vlas- en graanhandel, Sint-Margriete en de polders van 't Eiland met hun landbouw, verbinden.
De vergadering was overtuigd van de rentabiliteit en er werd eenparig besloten, eensgezind en krachtdadig, alles in het werk te stellen om het project te doen slagen. Een afvaardiging van 5 notabelen onder voorzitterschap van burgemeester Ch. De Meulemeester, werd aangeduid, om samen met het gemeentebestuur de nodige voetstappen te zetten bij de overheden en invloedrijke personen.
De Maatschappij Breskens-Maldegem tekende het tracé van de tram en kwam met het idee meteen een eindje spoor bij te leggen van Oostburg tot de duinen van Cadzand, wat voor de Oost-Vlamingen de dichtstbijzijnde badplaats was, misschien met het oog op een latere verbinding met Knokke, zodat men van De Panne ooit tot aan Breskens zou kunnen doorrijden. Daar er een bloeiende handel bestond met Nederland kon men uit dit project niets dan voordeel halen, en bovendien waren reizigers van Sint-Margriete en Sint-Laureins ook rechtstreeks verbonden met Balgerhoeke om naar Brugge of Gent te sporen.
Eind maart kwam het akkoord van Oostburg en voorzag men de verbinding van Eeklo, niet alleen met Oostburg maar ook verder met Zuidzande en Cadzand.
Op woensdag 20.04.1910 heeft het studiecomité van Sint-Laureins contact opgenomen met het schepencollege te Eeklo en daar heeft men met vreugde vernomen dat men akkoord was met het voorgestelde. In Nederland zal men trachten overeen te komen met de Maatschappij Breskens-Maldeghem om de lijn Sint-Margriete-Oostburg uit te baten.
Op zondag 1 mei 1910 werd een vergadering gepland in 't Gemeentehuis van Sint-Laureins met de afgevaardigden der betrokken gemeenten Eeklo, Sint-Laureins, Sint-Jan-in-Eremo, Sint-Margriete, Waterland-Oudeman en Watervliet. Iedereen ging akkoord met het voorstel, het project zou 300 fr. per km. kosten, en men hoopte dat de hogere besturen snel gunstig zouden reageren, zodat de zaak vlug zou vooruitgaan. Enig voorbehoud wordt gemaakt door de Minister van Spoorwegen en door Eeklo, voor het deel Eeklo-Balgerhoeke uit vrees voor concurrentie met dit stuk bestaande spoorweg.
Eind 1912 tenslotte wordt het plan ondertekend door Minister de Broqueville waarbij de Staat zou tussenkomen voor de helft van de kosten op voorwaarde dat de provincie haar vierde deel waarborgt en de gemeenten en polders hun vierde. De NMVB zorgt zelf voor de gelden. Waarschijnlijk zal de tram te Balgerhoeke boven den ijzerenweg lopen !
Wie dacht dat alles nu in kannen en kruiken was, heeft het grondig mis, de lijdenshistorie van het tram-ontwerp is nog niet ten einde. Eeklo wijzigt zijn mening halverwege 1913 en zou dan toch niet via Balgerhoeke wensen te gaan, maar langs de Kleemhoek, met als uitleg dat men aldus zonder kosten over den ijzerenweg zou geraken op Blommekens. Sint-Laureins verkiest nog altijd Balgerhoeke en meer nog daar er toch een nieuwe spoorwegbrug en mogelijks een nieuw station zal komen zodat de spoorweg aldaar in één kost en moeite zou opgehoogd kunnen worden, zodat tram, auto's en al het ander verkeer er onderdoor zouden kunnen rijden. Te Brussel was men dan weer niet voor een mogelijke passage via Waterland-Oudeman omdat deze gemeente toch maar op een half uur van de tramhalte van Hoogkasteel verwijderd is. En zo bleef men maar verder discussiëren.
Ondertussen waren we aan de vooravond van de Groote Oorlog en waren er andere meer dringende zaken die de aandacht vroegen, en later is alles stilletjes in de vergetelheid geraakt. In de loop der tijden zijn de andere bestaande buurtspoorwegen in onze regio trouwens ontmanteld en de lijnen uitgebroken en vervangen door autobusdiensten, de spoorlijn Eeklo-Brugge buiten gebruik gesteld en het station in Balgerhoeke gesloopt. Nu honderd jaar later weten we wat er van het hele tramverhaal terecht gekomen is, alle energie voor niets, maar het mobiliteitsprobleem, een goede betrouwbare verbinding met de rest van het land, is er nog steeds, groter dan ooit. Nu wordt de expressweg Antwerpen-Zeekust de storende factor en keert de ringweg komende van Eeklo eenmaal over de brug mooi op zijn stappen terug, de overzijde ten noorden doodleuk negerend. Of wil men ons toch liever kwijt en moeten wij ons meer op onze noorderburen richten, zij zijn in elk geval goed bezig hun wegenstructuur in onze richting sterk uit te bouwen. Bij de bespreking van de grenzen na de Eerste Wereldoorlog wou Zeeland tot aan de Westerschelde niet bij België, nu kunnen wij misschien bij hen ?? Alhoewel, geen paniek, de ontsluiting van het krekengebied is verzekerd voor de toekomst, we hebben toch op korte afstand van elkaar een fietsbrug en twee koeienbruggen over de toekomstige snelweg !!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten