Sint-Laureins : Over handboogmaatschappijen en het jubelfeest van handboogschutter Victor Gernaey.

Uit eeuwenoude rotstekeningen blijkt dat er reeds van in de prehistorie gejaagd werd met pijl en boog. Waar dit oorspronkelijk nog gebeurde om te voorzien in het levensonderhoud werd al vlug duidelijk dat het ook een middel was dat kon gebruikt worden om zich te verdedigen. Het was dus overduidelijk een jacht- en gevechtswapen ! Het boogschieten moest wel worden aangeleerd en geoefend, wat al gauw de aanleiding gaf om zich te meten met elkaar in allerlei wedstrijden. Veel later pas, met de komst van de vuurwapens, nam het belang van pijl en boog af. Reeds van in de Middeleeuwen werden maatschappijen of "gildes" opgericht ter verdediging of beveiliging van de steden. Men maakte gebruik van verschillende soorten bogen en uitvoeringen, waarvan de handboog en de kruisboog de meest bekende zijn.
Maar stilaan verschoof de functie van het boogschieten naar de sector van de vermakelijkheden en werd het een recreatiesport, hoofdzakelijk nog beoefend als hobby. Hierbij bestaat er naast het schieten op doel, ook het schieten op wip, liggende en staande.


Tot in de 19e eeuw schoot men enkel op staande wip, maar verstokte schutters wilden bij alle weersomstandigheden hun sport beoefenen en zo werd de kop van de wip op een horizontale houtconstructie geplaatst en kon men niet enkel buiten maar ook binnen wedstrijden houden.


Zo bestond in Sint-Laureins de Sint-Sebastiaansgilde, die al wordt vernoemd in oude rekeningen en archieven uit de jaren 1500 en die haar zetel had in "Het Schuttershof" waar ooit, naast vele anderen, Pieter De Backer een onderpastoor, woonde en ook Dokter Desideer Geerssens, eens burgemeester, muzikant en heemkundige, opgevolgd door zijn zoon Juul Geerssens, die een aanbouw liet optrekken met verdiep. Haar hoogtepunt beleefde de gilde rond 1774 toen men een vernieuwd Gildenhuis liet bouwen en bij die gelegenheid een grote gaaischieting gaf .
Jaarlijks begaven de leden met echtgenote zich 's morgens naar de kerk voor de Solemnele mis en daarna, vergezeld van vaandel, trommelaar en muzikanten met viool en fluit, in stoet naar het Schuttershof, waar werd aangeschoven aan den disch en men overvloedig at en dronk tot het vallen van de avond. Er werd mettertijd bij die vieringen en teerfeesten, zo duchtig gevierd, en het bier stroomde zo rijkelijk, dat men een boete invoerde bij liederlijk gedrag !
Met het verkopen van het Schuttershof in 1833 aan Dokter Geerssens verdween daar ook de gaaischieting. Er waren nog verschillende pogingen een nieuwe schuttersvereniging op te richtten, er bestond ten hove van Frans Blancke, herbergier van St.Hubertus in 1858  "De Vriendschap" zonder vaste standplaats, ook stond er een gaaiperche  ten hove van Leopold De Bevere. Op de kermis werden door enige liefhebbers, zonder maatschappij, gaaischietingen gehouden, zo wordt op de gemeentekermis van 24 sept 1905 om 2 uur in de namiddag, zowel op zondag als maandag een gaaischieting gegeven door "Les Gens sans peur" vooruit 150 fr. In 1894 bestaat er nog een gaairoede op het hof van Sint Hubert en één achter het Schuttershof op grond van Pieter Claeys-De Zutter.
"Het Schuttershof" gelegen in de Brieversweg of de huidige Dorpsstraat is bij ons gekend als woonst van Dokter Bafort of Verzekeringen Welvaert of momenteel Drukkerij Rammelaere.
Schietingen werden tot eind 20e eeuw veelvuldig georganiseerd en kenden heel wat bijval. Ze werden ingericht in open lucht achteraan een café of in een zaaltje bij een café. Ook dit behoort tot de folklore, nochtans zorgde dit amusement destijds voor heel wat feesten en sociaal leven op het platteland, zoals blijkt uit wat volgt, verschenen in 't Getrouwe Maldegem.

Op zondag 10.08.1924 had in Sente een jubelschieting plaats op de staande gaaipeers bij Jules De Meulemeester in de Vlamingstraat, van den Heer Victor Gernaey, zijnde meer dan 50 jaar handboogschutter
Een stoet wordt gevormd ten 1 u 1/4 aan de woning van de jubilaris, bestaande uit de bestuurs- en werkende leden van de Muziekmaatschappij Concordia, uit schutters van vreemde gemeenten en uit de leden van de handboogmaatschappij "IJver en Eendracht" en onder de uitvoering van schone pas-redoublés wordt de jubilaris ter gaaipeers geleid. Op de kiosk, aldaar opgetimmerd, zullen opwekkende muziekstukken tijdens de schieting uitgevoerd worden. Zeven prachtige gerben worden aan de overwinnaars van de hoogvogels geschonken, twee vergulde medailles aan de maatschappijen meest in tal minstens 12 leden voor het binnen- en buitenland, en ene vergulde medaille voor de maatschappij van verstkomende minstens 6 leden. Welnu, ingezetenen van Sint-Laureins, bewijst hem hulde door het bevlaggen uwer huizen. Tevens zullen de harde slagen der kanonnen u toeroepen : Allen naar de Vlamingstraat !
En in hetzelfde regionale weekblad krijgen we de week daarop het volgende enthousiaste verslag.

Het jubelfeest wegens 50 jaar handboogschutter van de Heer Victor Gernaey is zondag laatst opperbest gelukt. De bevolking werkte mede door het bevlaggen der huizen. De geburen hadden een heerlijke praalboog opgericht waarop een gelukwens onder vorm van jaarschrift was uitgedrukt. Het weder, de voornaamste factor, heeft 200 schutters ter gaaipers gelokt, benevens een overgrote massa vreemdelingen. Door de Heren Bertrand en Albaan Hoste werd het portret van de jubilaris hem aangeboden, gift van de leden der maatschappij, en door de Heer H. Ceulenaere werden welkomstgroeten en bedankingen gericht aan de verschillende schutterskorpsen, aan de leden der muziekmaatschappij en aan de ingezetenen voor het bevlaggen der huizen. Bloemenruikers, uitmuntend van schoonheid, werden de jubilaris geschonken door de handboogmaatschappijen. Toespraken werden gehouden waarop de jubilaris met passende woorden dankte.
Volgt dan de opsomming der geschoten vogels met de naam der winnaar, terwijl elke hoofdvogel met kanongeschut werd begroet. De medailles waren, voor verstkomend Oosteeklo en voor meest in aantal binnenland Caprijke 27 man en buitenland Aardenburg 17 man.
De maandag rond 6 uur had een gezelschapsschieting plaats onder de leden der handboogmaatschappij en de mededingers der gemeente van de zondag. Allen werden des avonds vergast op lekkere taarten en voortreffelijke wijn. Heildronken werden uitgebracht op de jubilaris alsook op de Heren P. Van Damme en zoon die opzettelijk uit de stad Luik waren gekomen naar de jubelschieting van een ouden vriend. Wat op te merken valt, de Heer P. Van Damme heeft alsdan den hoogvogel, de zijvogel en de kale neergeveld. Het feest sloot met de uitvoering van een zang, gedicht door de Heer Edmond Ceulenaere, die wonderwel paste op de jubilaris, en met een duo door Cieske Pieters.

Tien jaar later was Victor weer bij de gelukkigen....
Op zondag 10 juni 1934 vierde de Heer Victor Gernaey zijn diamanten jubelfeest als handboogschutter. De achtbare jubilaris, alom gekend en geacht heeft gedurende een periode van 60 jaar dat aantrekkelijk en echt spel beoefend. In jongeren leeftijd was hij een kundige schutter, talrijke hoofdvogels heeft hij neergehaald. In de namiddag rond 1 uur 30 werd hij uit zijn woning gehaald en per auto naar de gaaipers gevoerd onder het spelen van opwekkende pas-redoublés  door de muziekmaatschappij Concordia, vergezeld door haar bestuur, door het bestuur en de leden der handboogmaatschappij "IJver en Eendracht" en door talrijke handboogschutters. Sierlijke praalbogen waren opgericht met doeltreffende jaarschriften en gelukwensen.
Zo lazen we aan het lokaal :
Achtbare jubilaris
Heden zondag op Uw feest
Jubelen wij allen blij van geest
Uwe dagen van pijl en bogen
Zijn helaas bijna vervlogen
Maar nog vele jaren
Wensen wij U gelukkig, welvaren
Houd U dan vrolijk en blij
Vooral gezond aan Mathilde's zij.
Op alle huizen wapperden de vlaggen. Vele en wel opgesmukte bloemenruikers werden de gevierde aangeboden. Aan het lokaal werden hem hartelijke gelukwensen toegestuurd, waarop de jubilaris aan allen innige dank zei, die meegewerkt hebben aan het jubelfeest. Thans werd de jubilaris het kruis van Tweede Klas overhandigd, waarop de jubilaris nogmaals dankte. De muziekmaatschappij begroette de toekenning van het ereteken door het spelen van het Volkslied en de omstaanders door daverend handgeklap en luidruchtige bravo's !
Dan volgde een jubelschieting waaraan deelnamen de schutters van de gemeente, van de omliggende en van verre gemeenten, van Hollandse gemeenten, van de stad Brugge, een schutter van Nederbrakel en een schutter van de stad Luik. Er waren 285 deelnemers. Het feest werd bijgewoond door een overgroot aantal ingezetenen en vreemdelingen. Gedurende de schieting liet de muziekmaatschappij haar vreugdetonen weergalmen die alle harten opvrolijkten. Door allen werd een lekker glaasje geledigd, hetgeen de neringdoenden grotelijks heeft begunstigd. Mocht de jubilaris met zijn dierbare gade nog heilvolle en lange jaren doorbrengen is de vurige wens van allen !

Victor liet als aandenken volgende foto maken met bijgevoegde tekst aan de achterzijde. (Met dank aan Mariette De Pauw voor het exemplaar uit het bezit van Lieva De Henau)



                 Hartelijke dankbetuiging en
                      herinnering aan mijn
                     Diamanten Jubelfeest
                                  als
                        handboogschutter



                  alhier gevierd, op 10 juni 1934
                         Victor Gernaey
                          Sint-Laureyns







Geen opmerkingen:

Een reactie posten