In dezelfde maand zijn o.a. ook Connie Francis, de Duitse zanger Heino en Liv Ullmann geboren terwijl niemand met zekerheid wist wat ons te wachten stond! Wel was er reeds algemeen grote ongerustheid en bezorgdheid in de wereld over wat zich al in Duitsland afspeelde en ongeloof voor de loze beloften van de Führer! Komt er oorlog of niet ?
Het was die 20e december een zeer koude dinsdag met een maximum van -11° en een minimum van -15° de koudste dag ooit opgetekend in de maand december.
En daar we tot op heden 01 oktober 2024 reeds 31 332 dagen op onze aardbol hebben doorgebracht is het nogal logisch dat we het een en ander hebben meegemaakt in goede en in kwade dagen!
Het begon allemaal niet zo best, want in mei 1940 was het zover het "Herrenvolk" stond aan de poort van België en gaf weinig blijk van wat men zou verwachten van goed opgevoede Übermenschen die gepokt en gemazeld zijn in de emotionele fijngevoeligheid van genieën als een Schiller, Goethe of Wagner. Adolf Hitler omringd door een variatie van machtsgeile omhooggevallen narcisten zorgden ervoor dat ons leven niet in de aangenaamste omstandigheden kon starten. Hoewel het nazisme al eerder opgang maakte en de oorlogsvoering door Duitsland reeds vroeger begon dan de bezetting in 1940 in ons land, hebben wij de gruwel van den oorlog pas goed aan den lijve ondervonden in 1944. Was het tot dan eerder een ver van mijn bed show met veel onheilspellende berichten, kwam stilaan de oorlog wel zeer dichtbij!
Daar de polder onder water was gezet zag men bij valavond hele zwermen muggen in donkere wolken dansen omheen de kerktoren en overdag hoorde men het herkenbare typische geronk van militaire vliegtuigen die steeds in grotere formaties overvlogen, men wist aan welke partij ze toebehoorden, het was een monotoon gezoem of een woest gehuil van een toestel in duikvlucht! De Duitse Messerschmitt en de Stuka's of de Engelse Spitfire en andere vliegtuigen van de geallieerden werden dagelijkse kost! Er werden door de Duitse bezetter die aan het terugtrekken was bij de burgers verplicht soldaten ingekwartierd, zo kregen wij een Hauptmann in huis, wat eigenlijk nog reuze meeviel, want dit bleek een innemend vriendelijke man uit een blijkbaar erudiet midden.
Maar helemaal erg werd het toen een algemeen evacuatiebevel voor Sint-Margriete werd uitgevaardigd, alle burgers moesten de gemeente verlaten en de huizen ongesloten achterlaten! Tot overmaat van ramp lag Sint-Margriete achter de terugtrekkende frontlijn en was de enige vluchtweg nog verder de chaos in onder een regen van beschietingen en bombardementen. Ironisch genoeg werden de strijdende legers gehinderd door een streepje water waar ze niet over geraakten, het Leopoldskanaal, waar ze een tijdje hun baarlijke duivels konden loslaten en hun moorddadige lusten konden botvieren! Er werd daar zeer hard gevochten waarbij we veel van hun projectielen hoorden en zagen overvliegen, terwijl wij van het ene vluchtadres, tijdens de "stille" periodes, naar het andere sukkelden! Hierbij speelden de dijken overblijfselen van de vroegere inpoldering een dankbare rol. Daar alles, zowel wegen als landerijen, onder water was gezet, konden we te voet boven op die relieken uit lang vervlogen tijden, met een paar schamele emotionele bezittingen vluchten voor het ondertussen losbrekende inferno op goed geluk van de ene plek naar de andere!
De eerste halte was op Waterland-Oudeman bij Emiel Geirnaert op de hoek van de Nieuwstraat en Zeestraat waar we een paar dagen en nachten, onder luid kanongebulder en lichter geschut, deels in huis en 's nachts vooral in een aarden kuil gedekt met pakken stro en zeilen in de tuin, doorgebracht hebben. Daar dit niet lang houdbaar was, wegens te weinig ruimte voor het aantal personen en te vochtig, ging de vlucht over de grens met Nederland verder Holland in tot Goedleven Waterlandkerkje voor onze tweede halte bij Cyriel Maeyens in een bestaande grotere gemetste aardappelkuil achter het woonhuis op de dijk. Uiteindelijk over de Brandkreekdijk die langsheen het erf liep, tussen de onder water staande polders daar den Oudeman een waarlijk schietkraam was geworden, ging het verder naar ons derde en gelukkig laatste adres bij Piet Serrarens op het Plakkebord nog altijd Nederland maar nu dichter bij onze thuis. Dicht bij De Bracke op 't Eiland. Hier zaten we nu in een grote aardappelkuil binnen op het hoofdeinde van een grote polderschuur samen met een grote groep andere vluchtelingen uit Sint-Margriete die daar eerder waren aangekomen. Op het hof was een veldkeuken van de Duitsers ingericht bemand door oudere soldaten waarvan de meesten WO I nog hadden meegemaakt en niet meer geschikt werden bevonden aan de strijd deel te nemen. Ze vertelden ons wel als er iets gevaarlijks te verwachten was en staken vooral de kinderen nu en dan wat toe uit de keuken! Zo wisten we wanneer het mogelijk was fruit uit de boomgaard te plukken maar verwittigden ze ons ook van een bombardement op Oostburg dat we over de hele horizon zagen branden! In de naburige hofstede was een commandopost gevestigd met codenaam "Sinaïhoeve" wat heel wat vijandelijk vuur aantrok, en elke avond vergastte ons de zeer christelijke baas op de obligate flink mee geprevelde paternosters! Toen bij de bevrijding de reusachtige Canadese tanks de oprijlaan binnenkwamen stuurden ze mij als kleinsten hen tegemoet in de wetenschap dat ze op kinderen toch niet zouden schieten!
En die bevrijding bracht ons naadloos aan de vooravond van wat ons in de daaropvolgende jaren als een enorme vooruitgang met steeds hogere frequentie in de schoot zal vallen! Gedurende de volgende 80 jaar waren er regelmatig opstoten van vernieuwing die als een golfbeweging op de mens afkwamen. Schokgolven met nu en dan hoogtepunten gevolgd door een rustige periode van bezinning. Volgende zinvolle momenten zijn in onze herinnering blijven hangen wat geleid heeft tot de huidige modernere wereld :
Hoe paradoxaal ook, de voorbije oorlog zorgde, direct of indirect, voor een eerste schat aan nieuwe ervaringen zowel goede als mindere. We leerden corned beef in blik eten en vooraf verpakte voeding werd met de jaren algemeen goed. We kauwden op chewing gum en allerlei surrogaat-artikelen werden dagelijkse kost. Oorlog stimuleert technologische innovatie denk hierbij aan de ontwikkeling van de atoombom tijdens WO II maar ook wat men toen "het wondermiddel" noemde penicilline begon aan een onstuitbare revolutie! In de naoorlogse periode groeide de consumptie zeer snel en margarine als plantaardige botervervanger vond algehele ingang.
Een tweede opstoot in de verdere evolutie werd ons voorgehouden in het onderricht op school, niet alleen griffel en lei, pen en inkt of potlood verloren aan gewicht of werden nostalgie maar er verscheen een vooraf-gevulde stift die men "stylo" of later ook wel "bic" noemde! Met de nodige kinderziekten want hij durfde wel eens uit te lopen! Maar belangrijker was dat men ons leerde kennismaken met kathodestraalbuizen en bi-metalen maar ook met nieuwe ontwikkelingen in de leer over atomen die ondanks hun naam dan toch konden gesplitst worden! Of met nieuwe inzichten in het eigenste van de warmteleer, dat warmte dan toch geen soort fluïdum was dat men ergens kon aan toevoegen maar wel te maken had met de energie der moleculen! Hoe dan ook de wetenschap nam enorme stappen vooruit! En de tabel van Mendelejev kreeg meteen wat vakjes ingevuld.
Ook in het ontspanningsleven werden we nu en dan geconfronteerd met chemische processen of nieuwe fysicawetten waarvan dankbaar gebruik werd gemaakt om allerhande trucs te presenteren. Zo konden we als kind onze ogen uitkijken op een goochelaar in zaal "De Pluim" in Sente met de man in de elektrische stoel die zogezegd onder hypnose een TL-lamp aan beide uiteinden in de handen hield die bij het inschakelen van de stroom ging oplichten of vloeistoffen die plots zonder aanleiding veranderden van kleur.
In de jaren vijftig van vorige eeuw bezocht General Motors de scholen met een wetenschappelijke tentoonstelling "Opmars der Techniek" om de jeugd het belang van de wetenschap, en van de wetenschappelijke opzoekingen in het bijzonder, te doen inzien. Een directeur van hun onderzoeks-laboratoria de heer Kettering was geïnspireerd door de gedachte : "Niet wat wij weten is belangrijk, maar wat wij nog niet weten". Men liet een drinkglas aan scherven springen door trillingen waarbij de vooruitgang in de studie der geluidsgolven werd uitgelegd. Men demonstreert het principe van de fluorescerende belichting en een kwikdamplamp die zeer klein is maar een zeer sterk licht af geeft tot in de verste hoeken van de zaal. Muziek van een gramofoon wordt via een lichtstraal naar een versterker gestuurd waar een foto-elektrische cel het licht terug omzet in elektriciteit, principe dat praktisch kan toegepast worden als communicatiemiddel tussen schepen of tussen vliegtuigen en het vasteland. Men had een kleine straalmotor bij om het verschijnsel reactie-voortstuwing te laten zien en de wet actie-reactie het derde principe van de dynamica van Newton te verduidelijken.
DIT ALLES LIJKT VOOR ONS PARATE KENNIS EN NIETS BIJZONDERS MAAR BEDENK DAT DIT VOOR VELEN TOEN EEN OPENBARING LEEK OF MINSTENS EEN RAADSEL!!
Op het einde van de brochure voegt de heer Kettering als conclusie 25 vragen toe waarop hij het antwoord zou willen kennen en suggereert dat wij misschien zullen behoren tot zij die het antwoord erop zullen vinden. Veel is ondertussen verduidelijkt maar even zoveel, zo niet meer, nieuwe vraagtekens zijn er bijgekomen!
En dan verschijnt Brussel 1958 de internationale wereldtentoonstelling! Tijd voor de inventarisatie van de vooruitgang en tevens de grootste kermis van de hele wereld en het eerste feest na WO II. Voor mij ligt de Inleiding tot het Internationaal Paleis van de Wetenschap dat zich beperkte tot vier hoofdonderwerpen : het Atoom, het Kristal, de Molekuul, en de Levende Cel. De tentoonstelling hangt enkel een beeld op van de vooruitgang op het gebied van de "Zuivere Wetenschap" en vereist bij een bezoek zeker een week voor een algemeen overzicht en liefst ook enige wetenschappelijke vorming. Maar daartegenover brengen de vele land-paviljoenen een overvloed om ter meest van de toepassingen en verwezenlijkingen van de nieuwe wereld. USSR pronkt met de Spoetnik en het hondje Laïka, België poot het Atomium neer, de USA toont de eerste computer in ons land, een kamerbreed ratelend gevaarte vol met ponskaarten die iedereen verbaast achterlaat door zijn reusachtige rekencapaciteiten, en nog zovele staaltjes van innovatie!
Ons driedaags bezoek was dus ruim ontoereikend en dan misten we nog "Vrolijk België" met zijn ijsjes in de kleuren van de nationale vlag en een hilarische kennismaking met "De lachende koe"
Wie nu dacht alles van de evolutie gezien te hebben, was er aan voor de moeite, er volgde een explosie van vooruitgang op allerlei gebied en dit in een razend tempo en dit niet alleen in de studie van het steeds maar kleinere, maar ook het steeds maar grotere.
Zo hebben velen van ons in de zomer van 1969 een slapeloos nachtje gehad, op 20 juli 1969 bezocht de mens de maan en zette vervolgens de eerste mens voet op de maan, zou het voor eens en voor altijd gedaan zijn met de loze verwensing : "Loop naar de maan..." en...was dit maar het begin!
Wat we verder de tweede helft van de 20e eeuw beleefd hebben is te veel om op te noemen, zij het harttransplantaties, gsm's of iPods, laptops, smart tv of internet, streaming, enz.
2024 Kijken we nu met grote ogen naar de IT dan zijn we wel ons eigen aan het voorbijlopen met AI, al was het een zachte start met chatGPT waar zal AI ons brengen ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten