Het is voor de huidige generatie bijna onvoorstelbaar dat
voor een goeie 200 jaar niet alleen geen pc bestond, maar ook geen tv, radio of
dagblad, geen elektriciteit of gas, geen straatverlichting. In
plattelandsgemeenten bleef voor 1840 ook het brieventransport zeer
problematisch. Vanaf die tijd pas verschenen met mondjesmaat regionale
weekbladen, voor zover de plaatselijke bevolking al kon lezen. Men moest het,
zelfs nog lange tijd daarna, stellen met rondtrekkende liedjeszangers,
leurders, rondreizende artiesten of straatventers die het nieuws in geuren en
kleuren doorvertelden en volgens eigen fantasie aandikten !
Het ligt dus voor de hand dat de dorpelingen elkaar opzochten, hetzij op straat, hetzij in huizen waar ze samenkwamen om zich te amuseren en de laatste nieuwtjes te bespreken. Naast de logiesmogelijkheden voor reizigers schoten dan ook de herbergen of estaminets als paddenstoelen uit de grond. Daar was toen nog geen vergunning voor nodig en er kon een stuiver mee worden verdiend. Ons land telde zo in 1903 één herberg op 35 inwoners, in 1913 waren er volgens de laatste berekening 212.099 herbergen, wat 1 café uitmaakte per 25 mannelijke inwoners, geen land ter wereld had er zoveel ! Er was dan ook in Sint-Laureins geen bewoonde straat waar niet minstens 3 herbergen waren. Ge kunt u uiteraard wel voorstellen dat dit van iedereen de nodige inspanning vroeg om de brouwerij draaiende te houden en iedere waard zijn penning te gunnen. Er moest heel wat gedronken worden en dat gebeurde dan ook ! Maar het belang van de herbergen als ontmoetingsplaats bleef zijn aantrekkingskracht uitoefenen, niet alleen voor nieuwsgaring, maar ook voor het afhandelen van zaken en voor amusement zoals kaartingen, bollingen, schietingen en concerten.
Er werd in elk geval heel wat “afgeklapt” ook in Sint-Laureins, wat we kunnen afleiden uit verscheidene plaatsnamen in ons
dialect waar de oudsten onder ons zeker nog over gehoord hebben nl. de kleppersbrugge, het kleppershol en de
klepkodde…
De Klappersbrug : lag in de dorpsstraat over de oude
watergang die liep langs de leemweg over de brieversweg of dorpsstraat tussen
toendertijd het huis van Willems en het “Hof
van Holland” later apotheek Niville en drukkerij Buysse, en uitmondde in de Eeklose watergang. Op die
“Klappersbrug” werd op zomerse avonden,
al het dorpsnieuws van de parochie “beklapt”. Watergang en brug verdwenen tenslotte bij de
aanleg van de Leopoldsvaart.
Het Klappershol : was gelegen langs de vaart nabij de
hoenderkwekerij die daar toen gevestigd was.
De Klapkotte: bij Matthys, herbergier te St.Jan, langs de baan St.Margriete –St.Laureins. In 1908 deserteerde een jonge marechaussee van de
brigade van Oostburg, die twee maanden gevang uit te zitten had. Hij zadelde
zijn paard en reed de grens over naar St.Margriete. In de herberg de ‘Klapkotte”
speelde hij zijn uniform uit en stak zich in burgerkleren waarna hij verder
trok naar St.Laureins. Hier poogde hij vruchteloos bij de paardenhandelaar Van
Kerrebroeck en bij de veulensnijder Gaillaert zijn paard te versjacheren, wat
uiteindelijk wel lukte bij zoon De Meulemeester voor 400 F alhoewel het wel
1600 F waard was. Na enkele omzwervingen via Antwerpen waar zijn zuster
woonde, is hij ten einde raad naar zijn eenheid teruggekeerd en later heeft Kapitein
Van Tomme van Oostburg het paard van De Meulemeester teruggekocht voor 500 F.
Het spreekt voor zich dat naast de dagelijkse nieuwtjes ook
de roddels welig tierden. Bovendien waren de mensen nog zeer bijgelovig, nog in
de hand gewerkt en versterkt door de godsdienst; ze leefden in miserie, kenden
angst en armoe; kortom het waren donkere tijden, dé ideale voedingsbodem voor
verhalen over geesten en spoken, tovenaars en heksen. Zo deden in St.Laureins
verhalen de ronde over tovenarijen en allerlei duistere praktijken, zo over de
geitenbok per velo, de legende van de groene eeffrouwe en de historie van de
torenput. De hekserijen waren een vaste bron van inkomsten voor de paters van
alle soorten, die hun veertiendaagse
ronde hadden voor de levering van scapulieren en amuletten voor het verbreken
van de betovering van alle slag of het belezen van de boterkarn, het woonhuis,
desnoods het hele erf of de hond tot zelfs de boerin toe !
Geen opmerkingen:
Een reactie posten