In oorlogstijden worden onder tijdsdruk en ook psychische druk de eerste stappen gezet van maatschappelijke veranderingen en wetenschappelijke uitvindingen, om de vijand steeds een stap voor te zijn, die later in vredestijd hun nut bewijzen. De ultieme vraag is natuurlijk, is daarvoor eerst zoveel ellende en massamoord nodig, is dit alles zijn prijs wel waard?
De eerste wereldoorlog heeft o.a. een enorme impuls gegeven aan de ontwikkeling van de luchtvaart, op militair gebied zag men het gebruik van tanks of algemener het verschijnen van de rupsband, de duikboot en het gifgasmasker, vooruitgang op gebied van wetenschappen en chemie en voor de medische wereld, de plastische chirurgie.
In een poging, mede door de strenge winter van 1916-1917, het magere voedselaanbod wat aan te vullen, kwamen wetenschappers met ersatz-producten zoals voor vlees van plantaardige bloem, gerst en paddenstoelen, of een koffiesurrogaat van paardenbloemwortels en gerst, ook katoen was schaars en werd vervangen door een stof gemaakt van met vezels versterkt papier, er kwam ersatzzeep, ersatzthee en ga zo maar door, tegen het einde van de oorlog bedroeg de lijst van erkende ersatzgoederen 11.000 producten! Dit was uiteraard ook het geval bij eerdere en ook latere oorlogen, denk maar aan wereldoorlog II, daarbij ontwikkelde men de atoomsplitsing en de computer, de nachtkijker en de luchtgekoelde motor deden hun intrede, en op voedselgebied verscheen de margarine als vervangingsproduct voor boter, die daarna nooit meer is verdwenen.
De miserie en de ellende waren natuurlijk een dankbaar onderwerp voor de liedjesmakers en straatzangers, die in dramatische en heroïsche bewoordingen de heldendaden van de frontsoldaten bezongen op plaatsen waar niet werd gevochten en waar de censuur kon worden misleid. Het was een middel om hun ingehouden boosheid en frustratie kwijt te kunnen, die er dan wel volop werd uitgegooid na de uiteindelijke zege, zoals in onderstaande tekst, uitgegeven en gezongen door Francies Terny uit de Molenstraat in Eeklo, waarvan hier de eerste twee strofen en het refrein. Onze moeders, eventueel grootmoeders zullen het nog gezongen hebben uit volle borst, volgens een melodie die voor velen wel een lichtje zal doen branden!
De vlucht van het duitsche leger.
Den duitsch eischte alles op
Veel zonder betalen,
De gramschap die steeg ten top
Hij kwam 't al weghalen,
Al ons koper, nikkel, staal
Ja, tot zelfs de wolle,
Hij pakte het allemaal
't Was verdomd geen lolle
Refrein : Dien fellen keizer Dien oliekop,
Hij was van ijzer
Nu krijgt hij klop,
Ja, g'heel zijn klieke
Met man en peird,
Is nu geen sieke
Toebak nog weird.
Men mocht om geen eten gaan
Hij zond markenpakkers,
Zij die sloegen alles aan
Die verdoemdsche sakkers,
Schoot gij niet in uwen zak
Gij kreegt een pak slagen,
Of wel, gij vloogt in den bak
Voor verscheidene dagen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten