Wie herinnert zich Raymond niet, uit de Vlotweg, langs de vaart, die met cowboyhoed en kroost aan de hand toen de Zondagse hoogmis reeds begonnen was van achteraan de kerk, doorheen de middengang ostentatief voortschreed tot op de eerste rij vooraan?
We konden het geweten hebben! Toen de administratie van de post in 1969 de postcodes invoerde, zogezegd om de sortering van de briefwisseling efficiënter en machinaal te maken, was dit de aanzet van een waterval van codes en wachtwoorden die ons de volgende jaren om de oren zouden vliegen! Nochtans waren zij niet de allereerste, reeds bij de Groten Oorlog in 14 had defensie ontdekt dat postnummers voor de soldatenpost het beste middel was om troepenbewegingen geheim te houden.
En sedertdien werd ons reeds volgestouwde geheugen met leerstofinhoud en levenswijsheid, naast de bestaande data van onze levensgebeurtenissen, telefoonnummers, rijksregisternummers, btw-nummers, SIS nummers, huisnummers, stamnummers van leger en allerhande andere rotzooi, enz... bezwangerd met alarmcodes, bankkaartcodes en wachtwoorden die steeds langer moeten worden en naast de cijfers ook kapitalen, kleine letters en speciale tekens moeten bevatten! En dan grote ogen opzetten als onze oudjes niet mee zijn. En om de lol volledig te maken daarbovenop de bankkantoren sluiten, het mobiliteitspersoneel geen tickets meer laten afleveren, onder zachte dwang alles inzetten op on-line, gebruik van cash stilaan uit de wereld helpen, de witte kassa's inzetten om zwartwerk te kunnen boycotten enz...
Ooit was het anders, was Sente een rustig plattelandsdorpje, vriendelijk mee dobberend op de golven des tijds! Enkel bij verkiezingsjaren liet men alle duivels los en werd op geen veldslag min of meer gekeken! Voor de rest kan ik mij vinden in de verzuchting die ex-Sentenaar acteur en auteur Steven van Watermeulen wereldkundig maakt in "Chinchilla Song" als helft van het schrijversduo achter Emmanuel Lipp : "...Het hele dorp beweegt zich op het ritme van een klok, alsof er nooit iets zal veranderen. Wat heeft dat dorp zo oud gemaakt..."
Er was en er is ontegensprekelijk een verschil in het dagelijks leven tussen het platteland en de grote stad! En ook tussen de verschillende regio's onderling, hier beperken we ons tot het oude Sente als grens tussen het houtland en de polders. En wat de periode in de tijd betreft, houden we het deze keer uitsluitend bij de "goeie oude tijd(!)" van na de tweede wereldoorlog. We kwamen met z'n allen pas uit een wereldchaos die nog een hele tijd inwerkte vooraleer hij helemaal verteerd was. Het kon dus moeilijk slechter en werd dus steeds maar beter!
In Sente kende iedereen,iedereen, de meeste sleutelposten op het dorp werden toendertijd ingenomen door plaatselijke figuren en zo komt het ondermeer, dat een brief met enkel een naam en de gemeente dankzij de facteur, den bode, op het juiste adres terecht kwam. Trouwens de juiste straatnamen van elke weg, ken ik nog altijd niet, wij hadden een andere indeling. Ge waart van "den binnen" of van "den buiten"! Den binnen of wat in meer gecultiveerde middens, het centrum genoemd wordt, bestond uit enkele straten rond het hart van het dorp, de zogezegde hoofdstraat welke zelf al uit drie delen bestond, Karelshoek, het Dorp met kerk en gemeentehuis tussen Vlamingstraat en Kantijnstraat en het Moleneindeken. En de rest van ons territorium den buiten bestond uit de boterhoek, de straten, de ziedelingen, de comer, celie, de prop, den oosthoek, middeldorpe, de vuilpanne, de kantijne, en heel dikwijls maakte men zich ervan af met als plaatsbeschrijving "over den vaart of voor den vaart"!
Trouwens hanteerden sommige inwoners nog de aloude benamingen voor Dorpsstraat en Leemweg zijnde de Brieversweg en de Gouvernementsstraat en hield men, tot op heden, hardnekkig vast aan de Torreput en het suikerstraatje of het meer tot de verbeelding sprekende strontstraatje! Niet alleen met de officiële straatnamen werd een loopje genomen ook de persoonsnamen zorgden soms voor puzzelwerk. Zo was de moeder van Marietje Boudonck, echtgenote van Raymond Verbeke Leemweg 2, in Sente uitsluitend gekend als Liza Baldonck maar in feite heette ze Elisa De Vogelaere! Van Esther en Frieda Verdure hebben de meesten nooit geweten dat ze eigenlijk Laureyns noemden en Kotje Coene de enige taxichauffeur van Sente die ooit de fietsenmakers-stiel geleerd had bij Fons Longueville en later overstapte naar garage heette in feite Alfons Van Kerckhove. En Pier Cente of de jonge Pier met zijn trouwe viervoeter Azor die zijn baasje door dik en dun verdedigde was officieel ingeschreven als Cyriel Overmeire. Taf de Lappere was Raymond Van Vooren of wat dacht je? Hier zoals overal elders was het vroeger de gewoonte voor veel dorpsgenoten een bijnaam te gebruiken, die ook meestal eventueel gedeeltelijk overgeërfd werd, zonder meestal problemen te veroorzaken. Niet iedereen had zo'n kort lontje als tegenwoordig! Ook enkele kleurrijke figuren genoten het voorrecht met een toevoeging aan hun naam door het leven te gaan, zij het door hun gedragingen, een speciale eigenschap of een specialiteit die ze niet altijd op de meest efficiënte manier ten toon spreidden. Wat denk je van de dikke sapitter, Sar pap, Wieze commedoq, Sneeuwwitte, Crets, Emma scheete, de roste Peej, Wies lor, Clara potlood, Blesse Claes of toeter of pianne? Of bij de schoolmeesters meester Puipe of madam Vögelmuite?
Uitgesproken kwaliteiten waren ook dikwijls een aanleiding om eeuwige roem te verkrijgen, zegt de naam Gust Campe, de strodekker je iets, die last had van vallende ziekte veelal als hij tussen veel vrouwelijk publiek stond, vooral als ze korte rokken droegen. Ergens op de Comer woonde een zekere Van Hulle, den horlogekoker genoemd die de toendertijd robuuste uurwerken eerst afkookte vooraleer te repareren, om zo vet en vuil te verwijderen veroorzaakt door het gebruik in de meestal armtierige en onhygiënische leefruimten. In de Kruiskenstraat woonde dan den wonderdokteur Goossens, de kwakzalver die in oude geleerde boeken middeltjes vond om met kruiden allerlei kwaaltjes te genezen. In de Eerstestraat dan de zot Bauwens, en die uitdrukking heeft niets negatiefs maar wil gewoon zeggen rare snuiter, had wel heel speciale ideeën. Toen ik mijn vader, die facteur was, hielp met de postbedeling riep hij mij vanuit een hoek in hun schuur met een deur, bovenaan voorzien van een uitgezaagd hartje: Manneke breng de post maar hier, en tevens gaf hij mij goede raad. Manneke, zegde hij, als ge het wilt maken in het leven moet ge veel zaken tegelijk doen zoals ik! Hij zat op de wc, zijn voeten te weken in een bassin, was zich in een spiegel opgehangen aan een nagel aan het scheren en zei geef mij de post maar om door te nemen. Multitasking avant la lettre!
Maagd van Gent - Watervliet
In het straatbeeld werden we vergast op de voortschrijdende gezusters Verstraete, Esther en Raphaëlle, dochters van de oude postmeester die de verzekerings-portefeuille van hun vader warm hielden. Of de hartsvriendinnen Dora en Martha, Eldora De Smet geboren in East-Moline USA en Martha Verbeke geboren in Kaprijke en vanaf haar prille jeugd bij kloosterzusters in het weeshuis, beide overleden in het Rustoord Sint-Jozef. Rijkswachters en douaniers zorgden voor de goede orde, de champetter deed gemoedelijk zijn ronde naast de facteur, vlees werd aan huis geleverd door de slager, brood door de bakker. Emma kwam wekelijks met verse vis en Richard zorgde met zijn triporteur voor melk. Cies de mosselman kwam in het seizoen met lekkere mosselen, zekers en wannekes. De voddeman betaalde voor vodden en de ijzermarchand kocht oud ijzer en andere metalen aan de prijs van de dag. De kolenboer zorgde voor de verwarming en de scharensliep voor de messen en de scharen. Toen de elektriciteit nog niet overal beschikbaar was leurde men met petrol en regelmatig voorzag de mosterdman de huisvrouwen van mosterd uit zijn tonneken die hij meedroeg aan een riem over de schouder. Het gebeurde dat de belleman de straten afliep en met luide stem kond deed aan de dorpelingen dat er weer eens een noodslachting had plaats gevonden op het hof van een of andere boer en men zijn vleesvoorraad kon aanvullen of men botste op de zwerver Adriaan, de zagenzetter die zijn werkmateriaal over de schouder meedroeg. Maar in de loop der jaren is dit alles verdwenen uit het beeld samen met de rolleblok, de boomezel en zoveel andere zaken!
Ook de mogelijkheden om na noeste arbeid te genieten waren onderhevig aan de evolutie en waren blijkbaar als een modeverschijnsel tijdsgebonden. Ooit waren er de kroegen veelvuldig verstoord door schermutselingen en oorlogen. Later werden dat gasthoven en herbergen met de herbergkermissen, wijkkermissen en dorpskermissen, opgeleukt met kaartingen, bollingen en boogschietingen allerhande. Er was een periode dat de Vlaamse Kermissen in de hovingen van bekende figuren opgang maakten tot ook dit afgevoerd werd, maar ondertussen waren de levensomstandigheden zo verbeterd dat er overal in de bereikbare omgeving dancings verschenen waarvan dankbaar gebruik werd gemaakt. Men begon ook te reizen en steeds maar iets verder, terwijl ook het bezoek en vakantie aan zee gouden jaren beleefden.
Om de kas te spijzen organiseerden verenigingen, die ten tijde van de verzuiling welig bloeiden, autorally's en wanneer dit te veel werd eetfestijnen en BBQ's tot ook dat te veel van het goede werd, en men koortsachtig op zoek moest naar andere bezigheden zoals een spaghetti avond of een sneukeltoer.
Ook in Sente kwamen een paar resto's of tea-rooms van de grond maar door de grotere welstand begon men het restaurantbezoek ook meer in de wijdere omtrek te beleven, waarvan hierbij een paar voorbeelden maar spijtig zijn er ook al vele van verdwenen!
Wat er overblijft van de vele bloeiende verenigingen van destijds is niet veel soeps en iedereen moet nu wel stilletjes aan begrijpen dat ze in hun vroegere vorm afgedaan hebben. De toekomst is aan de digitale wereld, terwijl we volop in de flow zitten van de pop-ups en van de festivals of we het willen of niet!
EEKLO - KOP VAN DE VAART - DE BOOT
Geen opmerkingen:
Een reactie posten