NIETS NIEUWS ONDER DE ZON - ONZE VROEDE VOORVADEREN HEBBEN HET OOK ALLEMAAL MEEGEMAAKT ZELFS AL IS DIT SOMS ONVOORSTELBAAR OF WORDT HET VERDRONGEN
Over de periode dat onze contreien wellicht nog niet rijp waren voor bewoning zullen we het maar niet hebben, voor zover we al met zekerheid zouden weten wat er zich hier toen afspeelde! Hier waren kusten en ontstonden slikken en schorren, de zee gaf en de zee nam, maar op zeker ogenblik kwamen er noeste werkers die dit gebied bruikbaar maakten. We kunnen gerust aannemen dat het er toen nogal woest en wild zal uitgezien hebben en voor de eerste bewoners zal het ontegensprekelijk een primitieve bedoening zijn geweest. Moergronden waar later turf werd gedolven, weilanden waar schapen werden geweid, holen en hutten in bossen en wildernis. Onze voorvaderlijke bewoners hadden te kampen met allerlei natuurrampen en tempeesten, vloedgolven en overstromingen op regelmatige tijden en naarmate de "beschaving" vorderde, legers van alle slag die als golven, heen en weer, door onze streken trokken, moordend en verwoestend onderwijl alles verbrandend wat op hun weg lag! De rooftochten van die wilde bendes kwamen bovenop de armoede en miserie waarin de schamele bewoners zich bevonden.
Wie pakweg 150 jaar geleden, halfweg de 19e eeuw, wilde overleven op het Vlaamse platteland moest dag en nacht werken, tijdens de dag zwaar labeur op het land, daarnaast als spinster of wever, wat we bevestigd zien bij de vermelde beroepen in de boeken van de Burgerlijke Stand. In het begin thuis, later voor patroons in een weverij en ook de kinderen moesten bijdragen. Maar het kon nog erger, een crisis in de vlasnijverheid had dramatische gevolgen en daar bovenop kwam de strenge winter van 1844-45 waardoor een groot deel van de tarweoogst verloren ging, bovendien kon een omschakeling op de aardappelteelt het tij niet doen keren, daar nog datzelfde jaar een ziekte van de aardappelplanten zorgde voor de totale chaos. Miljoenen mensen leden honger, het was ook voor onze streken een catastrofe zonder voorgaande. Alsof het instorten van de vlasnijverheid en de hongersnood door het mislukken van de oogsten nog niet genoeg waren, braken in onze gewesten nog eens epidemieën uit. Reeds in de 14e eeuw spreekt men in Vlaanderen van de Zwarte Dood of de pest. Ook in de middeleeuwen en daarna kwamen de pokken epidemisch voor en maakten in golven grote aantallen slachtoffers. Eind 18e eeuw kregen we te maken met tyfus en in 1849 kwam in Antwerpen voor het eerst cholera voor. Kortom besmettelijke en dodelijke ziektes die we alleen nog associëren met ontwikkelingslanden!
Vanaf 1850 probeerden steeds meer landgenoten dat land met zijn armoede en werkloosheid te ontvluchten. Sommigen zochten het dichterbij in de Waalse kolenmijnen of hoogovens, anderen deden de campagne en zochten hun heil op de suikerbietvelden, in de steenbakkerijen of de cichoreiovens in Noord-Frankrijk. Sommige avonturiers zochten het noodgedwongen verder, Amerika en Canada hadden arbeidskrachten nodig, ook Argentinië zocht emigranten die wilden helpen het land welvarend te maken, met wisselend succes evenwel. Belgische kolonies in Guatemala, Mexico en Brazilië waren tot mislukken gedoemd. De Gentse volkszanger Karel Waeri vond hierin zijn inspiratie voor zijn protestlied waarbij hij er de burgerlijke en kerkelijke overheden op wees zich wat meer te bekommeren met het lot van de gewone man zodat emigratie niet nodig zou zijn!
Ooit was het hier bij ons dus ook allesbehalve een paradijs, maar door opeenvolgende uitvindingen en verwezenlijkingen in de loop der jaren werd ons leven comfortabeler en gemakkelijker. Zo werd in 1775 de stoommachine ontdekt, rond 1800 de elektriciteit, 1876 gaf het ontstaan van de telefoon van Bell, 1878 de eerste gloeilamp door Thomas Edison, pas in 1909 het bakeliet van Leo Baekeland en tevens de vliegmachine van de gebroeders Wright. Denk aan het verschijnen van de antibiotica, de drukpers, de radio, de auto en het internet... Er ontstond duidelijk tijdens onze generatie een kettingreactie van wetenschappelijk onderzoek en dit in steeds sneller tempo zodat dit voor de ouderen onder ons amper bij te houden is!
Maar waar wij nooit bij stilstaan, is dat er bij elke mijlpaal een na, maar ook een vóór is, wat erna kwam vinden we doodnormaal, maar kunnen ons bezwaarlijk voorstellen, willen zelfs moeilijk geloven dat hetgeen we normaal vinden in onze leefwereld, voor de ontdekking er NIET was. Onze generatie die groot geworden is met de verhalen van de Grote Oorlog, de eerste, en de Tweede Wereldoorlog aan den lijve ondervonden heeft kende bij de start in dit leven geen vulpen, had geen het minste benul van een stylo, gebruikte geen rollen toiletpapier, moest het stellen met een minimum aan straatverlichting, laat staan dat er sprake zou geweest zijn van gsm, smart tv, laptop of computer en al helemaal niet van AI of ruimtereizen! In hele straten gebruikten huizen nog de petroleumlamp en was er geen waterleiding!
De overlevering heeft ons geleerd dat in vroegere tijden heel wat vreemde legerbenden herhaaldelijk over ons woongebied getrokken zijn, Pruisen, Spanjaarden, Nederlanders, ... Onderwijl hele straten platbrandend en alles verwoestend wat op hun weg lag. Maar dichterbij kregen wij een Wereldoorlog op ons bord waar onze ouders in meegesleurd werden en tot overmaat van ramp kwam de agressor doodleuk een kwarteeuw later al terug met alle gevolgen van dien! Die tweede Wereldoorlog hebben wij zelf aan den lijve ondervonden en dit leverde ons beelden op die we kunnen vergelijken met huidig oorlogsgebied! Ook deze beproeving is aan ons voorbijgegaan, maar ze werd wel niet "live" door gestraald en getoond aan de rest van de wereld!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten