Verkiezingen van 15 oktober
1899.
Er werden nog steeds geen verkiezingspamfletten op naam van
personen of lijsten aan huis bedeeld maar wel laat men een vlugschrift uitdelen
ondertekend “De Landwacht” wat waarschijnlijk een uittreksel of uitgave was van
het toenmalig katholiek anti-socialistisch dagblad. Het was een heel epistel te
lang om integraal over te nemen maar hier toch een alleszeggend uittreksel:
“Sedert
zaterdag zijn de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van 15 oktober
neergelegd. In talrijke gemeenten van Vlaanderen zijn de katholieken zonder
strijd herkozen, in vele andere echter is er strijd. De kiezers dienen goed op
te letten daar waar er strijd is, want meestal zit er geuzenvenijn verdoken
achter het masker van onafhankelijkheid, plaatselijk belang, de belangen der
nering, enz. Niemand die
niet volkomen wel weet welke kandidaten het hartelijk goed menen met den
godsdienst en de priesters; welke er onverschillig aan zijn en welke er min of
meer tegen gekant zijn. Daar waar de strijd duidelijk is afgetekend, is de zaak klaar en
gemakkelijk; niemand die waarlijk in het hart een christen mens is, stemt niet
voor liberalen of socialisten, die honderden en duizenden keren gezegd hebben
dat zij tegen de godsdienst zijn en die het door hunne handelwijze gedurig bewijzen.
Voor gene GEUZEN gestemd ! Niet voor zulke die zich als zulkdanig
verklaren, maar ook niet voor SCHIJNHEILIGEN OF BEDEKTE OF HALF EN HALVE
KATHOLIEKEN.
Inderdaad wat ziet men gebeuren? Dat mensen die opperbest
hunne christene plichten vervullen, in de kiezingen toch stemmen voor de
liberale kandidaten en scheurmakers of dwarsdrijvers. Voor geen geld ter wereld
zouden die mensen nalaten ’s zondags naar de mis te gaan, hunne Pasen te
houden, niets zou hen kunnen doen besluiten om ’s vrijdags vlees te eten, enz.
maar toch stemmen ze voor de liberalen juist alsof dat geen kwaad ware. Ze zijn
daarin geheel en gans mis en indien ze een ogenblik willen nadenken, dan zullen
ze dat wel begrijpen. Ze weten evenwel als iedereen dat de geuzen van alle slag
er op uit zijn het Geloof te vernietigen, uit te doven in de harten, en te
maken dat de mensen God niet meer kennen en leven alsof er geen God ware. Dat
weet toch iedereen. Stemmen
voor zulke mensen is ene belediging en ene misdaad tegen God zelve…Stemmen voor
vijanden van God, is God uitdagen …
En zo
gaat het verder… voor mensen die in moeilijke omstandigheden verkeren, wegens
hun tijdelijke belangen of om andere redenen, die menen dat ze gedwongen worden
geeft men de volgende raad : Ze moeten
zeer voorzichtig te werk gaan, ze hoeven niet uit te laten roepen dat ze voor
de katholieken gaan stemmen, in het kiescelleken zijn ze vrij, daar staan ze
alleen voor hun geweten en voor God, de wet waarborgt het GEHEIM DER STEMMING.
Niemand zal het ooit voortvertellen op konditie dat zij het zelve zwijgen
kunnen. Iedereen kan wel zwijgen wat hij in de biecht vertelt; waarom zou men
niet kunnen zwijgen hoe men stemt ! WELAAN DAN GIJ ALLEN, DIE ALS
CHRISTEN MENSEN WIL STERVEN, GEDENK UWE PLICHT EN STEM ZO DAT GIJ OVER UW
STEMMING NIET MOET BESCHAAMD ZIJN VOOR GOD.”
Er wordt deze keer serieuze strijd gevoerd tussen niet
minder dan 4 neergelegde lijsten, waarvan enkel de nieuwe lijst volledig, de 2e
en de 3e lijst onvolledig en
de 4e lijst met een afzonderlijke kandidaat die in zijn eentje de
strijd aangaat.
De uittredende leden van de 1e reeks 1908 zijn
Claeys, Rombaut, Van Hooteghem, Braet en Van Haele.
De verkiezing geeft volgende uitslag, achter elke naam het
behaalde stemmenaantal :
Voor de nieuwe volledige lijst : De Meulemeester Ch. 428
gekozen, De Vos Honoré 345, De Wilde P.J. 325, Huyghe L. 358 gekozen, Verbeke
P. 405 gekozen.
Voor de 2e onvolledige lijst : Claeys Jan 326
gekozen, Rombaut Vincent 276, Van den Driessche P. 255 Van Hooteghem J. 314
gekozen.
Voor de 3e
onvolledige lijst : Braedt Leo 309, Goossens K.280, Van Haele K. 245. Voor de 4e
lijst de afzonderlijke kandidaat : Haverbeke P. 91.
Verkiezingen van 18 oktober
1903.
Er werden 2 lijsten voorgedragen. Geldige stemmen 1030
Meerderheid 516.
Lijst nr. 1 K. De Geeter 510 st., L. De Sutter burgemeester
uittredend 589 st. gekozen, H. De Vos 517 st. gekozen, Aug. Huyghe uittredend
558 st. gekozen, A. Van De Rostyne 555 st. gekozen, Ed. Willems 535 st. gekozen.
Lijst nr. 2 J. De
Rijcke uittredend 428 st., J. Gailliaert uittredend 374 st., Aug. Goossens 374
st., P. Hoste schepen uittredend 445 st. gekozen, J. Notteboom schepen
uittredend 394 st., K. Van Haele 365 st.
Leopold De Sutter wordt herbenoemd tot burgemeester maar
sterft op 01.06.1906. Dienstdoende burgemeester wordt Charles De Meulemeester,
die het volgende jaar moet herkozen worden.
Verkiezingen van 20 oktober
1907.
Sedert de dood van M. De Sutter is dus de dienstdoende
burgemeester M. De Meulemeester, die thans moest herkozen worden. Er werden
pogingen gedaan om hem op één lijst te krijgen met de uittredende leden en
andere goede katholieken, maar in een ingezonden brief aan ’t Getrouwe Maldegem
legt hij uit waarom hij dit niet wilde, er was namelijk een uittredende met
wien hij niet kon opgaan: “Ik scheid niet van mijn vrienden, maar het zijn de vrienden in de
schijn die van mij scheiden en mij afvallen. Zie hier hoe alles staat en
gelegen is : M. Jan Claeys, landbouwer, Sint Laureins heeft mij beloofd van met
mijn lijst mee te gaan van meer dan een jaar geleden tot op de maandag der
kermis van Sint Laureins zelf, en de dinsdag daaropvolgende trekt hij zijn
woord in, omdat ik niet wil opkomen met zeker uittredend raadslid van Sint Laureins;
de reden waarom ik met Rombaut niet wil opkomen is deze, als ik met 10 kiezers
spreek dan zijn er 8 die mij zeggen als gij met Rombaut opkomt, dan stem ik
voor U ook niet. Als baas Claeys het anders zegt, dan liegt hij grotelijks. Getekend : Ch. De Meulemeester”
De lijsten zien er uit als volgt :
Lijst 1 : Cauwels, De Meulemeester, De Wilde, Van Den Kerckhove, Van Haele. Lijst 2 : Claeys, De Keyzer, De
Sutter, Lammens, Rombaut.
Vanaf nu duikt er een nieuw fenomeen op : de strooibriefjes
! Lijst 2 verkiest te antwoorden bij middel van een kiespamflet dat wordt
rondgedeeld. Waarom dit middel zo lang op zich liet wachten en nu pas algemeen opduikt
wordt duidelijk als men het P.S. leest dat onderaan de brief staat afgedrukt : VRIENDELIJK VERZOEK, DEZEN
BRIEF AAN DE ONGELEERDE KIEZERS GOED VOOR TE LEZEN, OPDAT ZIJ OOK MET KENNIS
VAN ZAKEN ZOUDEN KUNNEN KIEZEN !
Jarenlang zullen deze
kiespamfletten niet zozeer gebruikt worden om het eigen programma voor te
stellen, maar vooral om kritiek te leveren op het beleid van de zittende
meerderheid en wat minder fraai is, om niet enkel de lijst van de tegenstrever
belachelijk te maken, maar ook personen aan te vallen en dit niet enkel op
politiek gebied maar wel in hun privé leven, waarbij de levensbeschouwing noch
het beroep uitgeoefend door derzelven niet geschuwd wordt! Van in het begin was
het reeds prijs!
Na de vriendelijke aanhef
“Heren gemeentekiezers van Sint Laureins, Geachte Heren en Vrienden”
beginnen ze met :”We zullen maar enkele woorden zeggen over ons programma”. En
inderdaad, met enkele zinnen is dit klaar : “ Er is reeds veel gewerkt tot
verbetering der wegen en we zullen, als we verkozen zijn, aan deze en andere
nuttige werken al onze zorg besteden, we zullen ons best doen om de belangen te
verdedigen van burgers, landbouwers en werklieden, en we zullen ook uwe
zedelijke belangen verdedigen : wij zijn onder andere voorstanders van een
zedelijk en christelijk onderwijs.” En dit was het dan zo ongeveer als
voorstelling van het programma, maar dan volgt een ellenlange aanval op de
tegenpartij, een blad vol, waarvan nu een sterk ingekorte versie volgt :
-
Voor vier jaar werden vijf onzer vrienden met
grote meerderheid in de Gemeenteraad gekozen. Welnu, wij treden eensgezind met
hen op als katholiek en sluiten ons aan bij hun programma. Sommigen zullen ons
misschien willen afschilderen als patoorsslaven ? Slaven zijn wij niet, maar
wij zijn vereerd over de vriendschap onzer priesters ! Wij stellen,
Geachte Kiezers, UEd. Twee vragen, waarop gij zelf zult gelieven te antwoorden.
-
1e vraag : MAG ééN ENKELE KATHOLIEKE
KIEZER, DIE EEN WEINIG VOORUITZICHT HEEFT, STEMMEN VOOR LIJST 1 ?
Om hierop te antwoorden moeten de kiezers
teruggaan naar de kiezing van ’t jaar 1895. Door schone woorden en beloften
misleid gaven de kiezers de meerderheid aan onze tegenstrevers. Herinnert gij u
nog de droeve jaren die daarop volgden ? Hebt gij nog in uw geheugen hoe de
partij Hoste geheel onze schone gemeente in rep en roer stelde ? Herinnert gij
u nog hoever ze ging in haren haat tegen priesters en godsdienst ? Hoe men
werkte tegen de jaargetijden, hier door onze christene voorouders gesticht ?
Weet gij nog, hoe de ieverige en weerdige priester, onze beminde Pastoor DE
SWAEF uit den hospiceraad verbannen en op alle manieren getergd, vervolgd en
vernederd werd… zelfs tot na zijn dood ?
Het ging om zo te zeggen, voor tien jaar,
te Sint Laureins in ’t klein, zoals het nu in Frankrijk gaat in ’t groot !
Kiezers vergeet die droeve jaren niet !
De lijst Hoste wilde in 1895 ook katholiek zijn, zo goed als
iemand, en waarschijnlijk stonden er wel kandidaten op die lijst die katholiek
waren, maar de hoofdman, sluw en geweldig, deed zijn gedachten doordrijven en
de anderen moesten hem volgen als slaven.
Welk is de ware hoofdman van lijst 1, zou
het soms dezelfde niet zijn van 1895 ? Waar zijn de jachthonden, die gedurig
rondlopen, om lijst 1 te beschermen ?
-
2e vraag :MAG ER WEL ééN ENKELE
KATHOLIEKE KIEZER STEMMEN VOOR ZEKEREN PERSOON, DIE VROEGER TOT ONZE PARTIJ
BEHOORDE, MAAR DIE NU OP LIJST 1 STAAT ? ( zelfs al ware hij die persoon,
anders, als mens genegen.)
Wederom moeten wij een weinig de
geschiedenis van Sint Laureins nagaan.
De verbittering van het volk tegen de
geweldenarijen der partij Hoste begon zich te laten voelen en groeide gedurig
aan; de katholieke kiezers werden de dwang moe en in de kiezingen van 1899 en
1903 werden onze tegenstrevers om zo te zeggen verpletterd. Alleen de hoofdman
ontsnapte gedeeltelijk aan de schipbreuk !
En nu, na al de moeite die wij gedaan
hebben, na al ons lijden, onze strijd, toen wij eindelijk volkomen zouden gaan
zegepralen, wordt er een man gevonden in onze partij, en dan nog één onzer
hoofdmannen, die samenspant met onze en zijn vroegere vijanden, om zijn eigen
vrienden te bevechten.
Met welke naam, geachte kiezer, zult gij
die man bestempelen ? Wie van u zal nog zijn stem geven aan een man die zijn
partij verraadt ? Kies dus voor zulke man niet !
Laat u niet verleiden door vleierijen en
schone beloften, door geld, drank of geweld. Stem volgens uw geweten ! DE
KIEZING IS GEHEIM !
Wilt gij wederom dwang, geweld en
vervolging in uw gemeente, kies voor onze tegenstrevers wilt gij vreugde en vrijheid, vrede,
eendracht en vooruitgang, kies van boven onder nr. 2 !
Vanwege Lijst 2 : Claeys, De Keyzer, De
Sutter, Lammens, Rombaut
Prompt volgt het antwoord van Lijst 1 met dezelfde
vriendelijke hoofding :
-
Volgens
het kiesmanifest van onze tegenstrevers hebben wij in 1895 door schone woorden
de kiezers misleid om de meerderheid
te verkrijgen. Zulks is totaal een GROVE LEUGEN; immers de kiezers hebben
gewetensvol gestemd, overtuigd zijnde van de bekwaamheid der leden en de onbekwaamheid
van het vroegere bestuur !
Thans vragen wij de bewijzen dat de partij
Hoste priesters en godsdienst heeft vervolgd.
Is het een priestervervolging wanneer
pastoor De Swaef geen geld kreeg om de trappen van het Hospice te vernieuwen,
wat geenszins noodzakelijk was !
Is het een priestervervolging wanneer
pastoor De Swaef geen bewijzen kon leveren over hoeveel jaar de jaarlijkse
jaargetijden reeds bestonden en aldus het geld van de armenkas in de zak van de
pastoor terechtkwam ! Is het niet om die reden dat de onverdraaglijke,
ongestadige en twistvolle Rombaut pastoor De Swaef uit de hospiceraad hielp
kegelen ? Is hij het niet die de inkomsten van de pastoor opzocht om hem
hatelijk en bespottelijk te maken bij burgers en hogere overheid ? En dan zou
hij nog een eindje gravier willen tot aan zijn schuur !
En waar zijn er voorbeelden van de
gewelddaden der partij Hoste ?
Gedurende de 4 voorbije jaren is er met
partijgeest bestuurd, waar was het beloofde ONPARTIJDIG BESTUUR ?
Wie waren het die Ch. Van Haele, Jan De Keyser en Camiel Cauwels, brave en
treffelijke bestuursleden en geen zakvullers uit de hospiceraad kegelden ?
Wie waren het die een machtiging van de
hogere overheid trachtten te bekomen om onze schone straten te mogen verpachten
voor het leggen van bomen aan een bespottelijk lage prijs en dan uitsluitend
ten voordele van één persoon ?
Wie waren het die allerlei stappen zetten
bij de hogere overheid om de vleeskeurder Edmond Ceulenaere te kunnen afzetten
?
Wie waren het die de schoonste voorstellen
voor de gemeente verwierpen, omdat zij uitgingen van de oppositie ?
Waar blijft uw beloofde programma :
vermindering van lasten en de ontworpen tramlijn Eeklo-Aardenburg ?
Oordeelt goed, Heren Kiezers, over de twee
lijsten. Op lijst 1treffen wij twee verdienstelijke heren aan Ch. De
Meulemeester, dienstdoende burgemeester en Pieter-Jan De Wilde die ware blijken
hebben gegeven van onpartijdigheid in het stemmen van openbare werken en in
benoemingen.
De heren Claeys en Rombaut hebben gedurende
de 8 jaren niets anders gedaan dan winkeliers in de hospiceraad benoemd.
Hoe is er gehandeld met de verdienstelijke
onderwijzer, de heer Henri Ceulenaere ? Een vreemdeling, aan wie zij geen
verplichting hadden, hebben zij als hoofdonderwijzer gekozen !
Is het gemeentehuis wel de plaats voor
zulke soort van personen ?
Oordeelt met reden, heren Kiezers, en stemt
als één man voor de verdienstelijke lijst van nummer 1.
Vanwege : Enige Kiezers.
De verkiezing gaf volgende uitslag :
Volstrekte meerderheid :
531
Cauwels 562, De Meulemeester 636,
De Wilde 562, Van Den Kerckhove 572, Van
Haele 552, dus allen gekozen. Tegenstanders
: Claeys 453, De Keyzer (koster, neef van de kanunnik) 439, De Sutter (zoon van
wijlen de burgemeester) 454, Lammens (de nieuwe dokter) 440 en Rombaut 393.
De verkiezing van de dienstdoende burgemeester Ch. De
Meulemeester heeft nu de schijn een weinig over te hellen naar de oppositie,
vertegenwoordigd door P. Hoste, die uittreedt met vier jaar. Hij stuurt dan ook
een brief naar ’t Getrouwe Maldegem voor publicatie :
“Hartelijke dank, heren kiezers die hun stem uitgebracht hebben voor de
lijst nummer 1, voor de volksvrienden der gemeente. Oprechte dank, vrienden,
die meegewerkt hebben aan de schitterende zegepraal. Tevens proficiat aan de
lijst nummer 2. Men vraagt op uw propagandablaadje van zaterdag 19 dezer, hoe
men de man, die aan het hoofd staat van de lijst nr. 1 zou bestempelen. Héwel
met den naam van katholiek zowel als de mannen der lijst nr. 2.
Getekend : Het hoofd der lijst nr. 1 Ch. De Meulemeester .”
Vervolgens geeft hij het aantal
door de kandidaten van zijn lijst behaalde stemmen, met daarnaast de
tegenlijst maar deze laatste wel afgebeeld met vijf paar over elkaar gekruiste
doodsbeenderen elk met hun stemmenaantal !!
Verkiezingen van 15 oktober
1911.
Voor de laatste verkiezing voor de “grote oorlog” 1914-18 werden 2 lijsten ingediend :
Lijst nr. 1 Claeys Jan uittredend, De Geeter Ch.L.
uittredend, De Vos Honoré uittredend, Huyghe August uittredend, Ingels Jozef,
Van De Rostyne August uittredend.
Lijst nr. 2 Ceulenaere Charles, De Jaeger Louis, De Ruyter
Edmond, Goossens August, Hoste Pieter uittredend, Slock Ivo.
Waren verkozen :
Eerste lijst : Ingels advocaat, Van De Rostyne August, De
Vos Honoré, Huyghe August schepenen, Claeys Jan.
Tweede lijst : Hoste Petrus.
Burgemeester Ch. De Meulemeester, schepenen A. Huyghe en
Jozef Ingels.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Jozef Ingels, advocaat waarnemend
burgemeester van 31.08.1914 tot 17.03.1919 de dag waarop hij wordt benoemd tot
Griffier van de provincie bij de rechtbank te Gent. Hierna wordt August Huyghe
dienstdoend burgemeester. Tijdens de
oorlog was er in 1915 geen sprake van verkiezingen en in 1919 gingen dan wel
weer de parlementaire verkiezingen door, weliswaar niet onbetwist, daar het
compromis gesloten bij wat sommigen noemen “de staatsgreep van Loppem” voorzag
in nieuwe regels die nog niet waren hard gemaakt door een Kieswet. Ze waren dus
eigenlijk ongrondwettelijk ! Dat jaar waren er geen gemeenteverkiezingen, ze werden
een jaar uitgesteld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten