Sint-Laureins : Uit het rijke roomse leven ! De Sint Jansdagen.

Als kind ben ik verschillende malen meegereden, eerst op de fiets van mijn vader vanuit Sint-Margriete, later met mijn eigen klein fietsje vanuit Sint-Laureins naar Sint Jan-in-Eremo of zoals wij zegden tjientjan, het kleine landelijke dorpje in het Meetjesland. Ooit waren dit moerassige schrale gronden zodat men schalks sprak van Sint Jan-in-Aremoe. Naar jaarlijkse gewoonte gingen wij te zegenen tijdens de vermaarde noveen ter ere van Sint Jan-de Doper. Deze negendaagse viering begon op 24 juni, feestdag van de heilige met in die periode ook 29 juni, feestdag van de apostelen Petrus en Paulus. Op die speciale dagen en op zondag tijdens de novene waren er drie missen, de eerste mis om 6 uur, de tweede om 7 uur en de hoogmis om 8.30 uur, om 14.30 uur was er vesper en lof met tussenin sermoen !
Op de andere dagen der noveen was er H. Mis om 8 uur en op zon- en feestdagen en elke woensdag werd er na de missen gezegend met de relikwie van de patroonheilige.
In 't Getrouwe Maldegem van 1928 lezen we dat sedert 't jaar 984 de relikwieën van de Heilige Joannes Baptista hier met grote volkstoeloop worden vereerd. De veel gebruikte uitdrukking "je kon er op de koppen lopen" is hier inderdaad op zijn plaats. En in hetzelfde Getrouwe schrijven ze zelfs : "Welnu, ge kunt niet geloven wat volk er met de St. Jansdagen naar tjientjan is geweest. Wel 12 000 en ze verwachten er ten naasten jare wel 15 000 !"
Sint Jan-de-Doper stond dan wel in een sterke concurrentiële positie t.o.v. vele andere heiligen en was van vele markten thuis. Hij werd aanroepen tegen vallende ziekte, seskens, benauwdheden, dood der kinderen voor het doopsel, koortsen en bloedstortingen en alsof dat nog niet volstond, ook tegen ziekten onder de beesten !
Wij kunnen het ons nog moeilijk voorstellen dat jaarlijks zulk massaal aantal bedevaarders steeds weer bleef toestromen, maar het was inderdaad zo. Van einde en verre kwamen ze afgezakt, een stoomtram bracht ook hele ladingen uit Eeklo naar Sint Jan Bentille en die gaf bij het terugkeren aansluiting met de lijnen naar Gent, Brugge en Zelzate.


Maar het kerkske is zo klein dat er veel meer buiten zaten dan erin, doch dit kon de pret niet bederven, in de groene omgeving er omheen kon men wel even gaan zitten. Buiten de omheining stonden de kramen met zoetekoek en schurre en na zich van zijn godsdienstige plicht gekweten te hebben, kon men zijn dorst lessen met een saffaarke of iets sterkers in de herberg aan de overzijde der straat en kon de Vlaamse kermis beginnen ! Trouwens in dat café kon men ook de sleutel van het kerkje gaan afhalen, als men ter bedevaart wou op een gewone doordeweekse dag buiten de openingsuren !


Boven het portaal aan de voorgevel bevindt er zich een nis met het beeld van Sint Jan de Doper onder een geschilderde banderol met daarop "H. Johannes Baptista bid voor ons" Daar begint onze ommegang en gaan we verder links omheen de kerk waar de beschilderde voorstellingen staan van de staties met achteraan op de kerkmuur het calvariekruis. Ik herinner mij dat hieronder op de grond steeds enkele bedelaars zaten, kreupel of zonder een arm of been, of het hoofd nogal stevig omzwachteld. Na achteraan rond het kerkje te zijn gedraaid kregen we het vervolg der staties en op het einde van onze pelgrimstocht passeerden wij langs het zegenhuisje dat tegen de gevel van het pittoreske kerkje was aangebouwd voor de bedevaarders. Van daaruit kon de geestelijke, goed beschut tegen regen of overdreven zon, doorheen een luik de gelovigen laten delen in de zegen van Sint Jan. In het kerkske dat dateert van 1682 stonden uiteraard de nodige offerblokken en kon men de noodzakelijke kaarsen branden, maar voor wie vergat binnen te gaan waren dergelijke attributen natuurlijk ook bij het zegenhuisje aanwezig.
Ook in mijn tijd stonden heel wat kraampjes buiten de omheining, maar nu hoofdzakelijk met lekkere kersen, religieuze artikelen, maar ook snoep, gedroogde scharretjes en schelvis.
In die periode was het meestal zeer warm weer, en wat mij steeds bijgebleven is zijn de beelden van heel wat personen die behoorden tot de doelgroep van de heilige, vallende ziekte, benauwdheden, enz...die in de grote drukte en door de overdreven hitte een aanval kregen. Ze hadden al hun hoop gesteld op de heilige, de geneeskunde was toen nog ondermaats en afdoende medicatie quasi onbestaande !

Geen opmerkingen:

Een reactie posten