Sint-Laureins : Eede in het buitenland ???


Langsheen de Brieversweg, de weg van Sint-Laureins naar Brugge, die liep over de Nachtegaalbrugge op het riviertje De Lieve nabij de abdij van Zoetendale, allemaal al lang verdwenen, lag Coensdike aan de Eede. De naam betekent ’s Gravendijke, van het oude coens of cuens voor comte of count, graaf of zoals de tot op heden gekende Graaf-Jansdijk.                             In het “Perkamenten Boek” dat berust in de stadsarchieven te Brugge bevindt zich een akte van 14.04.1350 waarin vermeld wordt dat de katholieken van Rodenburg (Aardenburg) moeten voorzien in het onderhoud van een brug genaamd de “Breedebrugge”  te Coensdijke ter plaatse, waar de Brieversweg over de Eede gaat. Het werd dus reeds vermeld in 1350 maar in 1407 moet het, hoe ver ook van de zee verwijderd, toch ook door storm en watervloed geteisterd geweest zijn.                        Het dorpje werd tijdens de tachtigjarige oorlog op het eind van de 16e eeuw geheel vernield en uit een akte van 30.07.1648 kunnen we opmaken dat er in 1607 nog slechts een zestal hutjes te vinden zijn. Aardenburg, Sluis en IJzendijke waren versterkt en daar heersten de Staten Generaal, op het platteland heersten de Spanjaarden.                                                                                                 Onder de Staten Generaal bestond het herboren dorpje uit twee parochiën Sint-Baafs in Bewester-Eede en O.L.Vrouw Bezuiden in Beooster-Eede in de wijk Biezen, enkel gescheiden door het smalle riviertje de Eede. Sedert de Franse overheersing vormen beide dorpjes met de voormalige parochie Ydewalle en een gedeelte van het Graafschap Middelburg in Vlaanderen slechts één gemeente onder de naam Eede.                                                                                                                                         In het voorjaar van 1658 werd een kerk gesticht voor de 50 Hervormden die er toen waren. De Katholieken  van Eede gingen toen naar Middelburg en naar Sint-Laureins in België. Deze kerk werd op 27.06.1642 door de Fransen bij hun aftocht van Aardenburg in brand gestoken, doch spoedig weer heropgebouwd. Later verminderde het klein aantal Hervormden maar steeds bleef er een predikant. Tijdens de Franse overheersing werd de Hervormde Gemeente van Eede bij die van Sint-Kruis gevoegd, de kerk werd in 1815 door de Katholieken overgenomen. Het kerkgebouw was klein en onaanzienlijk met een bouwvallige toren. In 1851 werd het aanmerkelijk vergroot en voorzien van een nieuwe klok tot het op 11.05.1912 afbrandde, wat gepaard ging met heel wat insinuaties !              Als nasleep van de Belgische onafhankelijkheid hadden in 1831 op Eede verscheidene gevechten plaats tussen de Noord-Nederlandse en de Belgische troepen. Nadat België zich in 1830 onafhankelijk had verklaard, duurde het nog lang voordat alles officieel werd vastgelegd. Koning Willem I bleef zich verzetten tegen de voorwaarden en het was pas in 1839 dat in Londen de scheiding werd getekend. In het traktaat van Maastricht van 08.08.1843 wordt het grensverloop beschreven en vastgelegd en worden als gevolg langs de hele Belgisch-Nederlandse grens grenspalen geplaatst. Deze gietijzeren palen zijn voorzien van zwartgeschilderde wapenschilden van zowel België als Nederland, het jaartal 1843 en het paalnummer.



Natuurlijk waren de grenzen er niet voor niets, en vooral in tijden van economische ongelijkheid moesten de grenzen een beschermende rol spelen voor het rijk. Maar grenzen zijn tevens de ideale uitvinding voor het bestaan van smokkelaars, maar dat is een ander verhaal ! Grensbewaking langs de Rijksgrens van Nederland bestaat al sinds 1814 onder Koning Willem I en sedert circa 1851 spreekt men voor het eerst over grensbewaking aan de Belgisch-Nederlandse grens door vaste posten en patrouilles in het grensgebied. Vandaar dat de vrije overgang van personenvervoer en vooral goederenvervoer met voertuigen langs de meeste wegen naar het buurland voor de inwoners verboden was, behalve via enkele bemande douaneposten zoals daar voor ons waren Maldegem en Watervliet, daartussen botste men op een imaginaire grens ! Voor grensarbeiders die in het buurland werkten of grensbewoners die in beide landen leefden of schrijlings op de grens woonden moest men uiteraard uitzonderingsgevallen maken. Maar na verloop van tijd kon ook iedereen die een aanvaardbare reden kon verzinnen een toelating bekomen tot grensoverschrijding met autovoertuig langs wat men zonder schroom noemde NIET GEOORLOOFDE WEGEN ! Let op ! Dit wel enkel tussen 6 en 20 uur en alleen via de grenspaal met vermeld nummer en niet geldig voor vervoer van goederen. Bij frauduleus gebruik volgde de onmiddellijke intrekking van de vergunning tot zelfs inbeslagname van het voertuig ! 

                               
Uiteindelijk bij de inwerkingtreding van het Beneluxverdrag in 1960 werd de personencontrole verlegd naar de buitengrenzen van België-Nederland-Luxemburg en het verdrag van Schengen van 14.06.1985 luidde het einde in van veel binnengrenzen in Europa. Paspoortcontroles, douaneposten en slagbomen verdwenen !
Maar al bij al ligt Eede nog steeds in het buitenland maar nu kost het ons hooguit 5 minuutjes om er te geraken en dat zonder allerlei paperassen !



1 opmerking: