Sint-Laureins : Katholieke verenigingen begin 20e eeuw.


Toen de katholieke kerk nog over voldoende manschappen kon beschikken was Sint-Laureins gezegend met niet enkel een pastoor maar ook nog twee onderpastoors ! Deze laatste zorgden niet enkel voor het geestelijk welzijn maar zetten zich ook in voor het lichamelijke. Ze leverden mooi werk bij de ontvoogding van de kleine man ter bestrijding van de armoede, hielpen rechtstreeks en onrechtstreeks bij de zelfontplooiing van de eenvoudige werkmens en boden hulp bij allerlei wereldse problemen. Zo waren ze veelal de stimulator bij het oprichten van allerhande broederschappen, maatschappijen, bonden of verenigingen, en hadden ze meestal een belangrijke en verantwoordelijke taak in de onderscheiden besturen, ook op werelds vlak ! We zouden het niet aandurven ze te verdenken van enige bijbedoeling, maar ze hadden wel overal een voetje in huis !
Ook in Sint-Laureins bestonden reeds lang vóór de 20e eeuw heel wat verenigingen zowel op kerkelijk gebied zoals de Xaverianen, de Congregatie van Jonge Dochters, de Gilde van O.L.Vr. , de Gilde van Sint Sebastiaan, de Broederschap van de H. Rozenkrans, e.a. , als op wereldlijk gebied zoals de Muziekmaatschappij, de Pensioengilde, Wielerclub “De Pedaalridders”, de Toneelbond, de Maatschappij van oud-wapenbroeders, de Schuttersverenigingen, e.a.
Doch begin de 20e eeuw kwamen er enkele bij die volgens de verslagen veel bijval genoten :

De Matigheidsbond of Onthoudersbond “Oud Leerlingen” een maatschappij tot bestrijding der sterke dranken. Het doel en belang van de matigheidsgenootschap betrof het zelfbehoud, gezondheid, ontwikkeling en veredeling van ons Vlaams volk. Uit noodzaak gesticht tegen het kwaad welke de jeneverplaag in ons land teweeg bracht. Secretaris was de Heer Onderpastoor. Heel wat volksvoordrachten werden geprogrammeerd.

Maatschappij “De Verenigde Landbouwers” Een in 1907 opgerichte sociëteit voor veeverzekering. Die mits een kleine bijdrage voor aansluiting de leden behoedde voor groter onheil bij tegenslagen. Leerrijke lezingen stonden op het programma.

De “St.Antoniusgilde” of de Sint Laureinse verkensverzekering opgericht in 1905, maatschappij wettig erkend door het Staatsbestuur op 17.12.1905. Volgens de officiële opgaven van het jaar 1905 was het aantal bestaande varkens op de gemeente 2932. Naast de inleggelden bevatte de kas een bijzondere gift van pastoor De la Croix en van enkele ereleden. Onderpastoor Gordyn was schatbewaarder.

De Geitenbond “Wie laatst lacht, best lacht” of de geitenverzekering opgericht in 1910 met als Voorzitter Jules Valcke en als schatbewaarder Onderpastoor Van Hecke. Elk jaar op kermismaandag was er alhier de jaarlijkse geitenkeuring met prijskamp.                                                                          In Vlaanderen heerste in de 19e en 20e eeuw grote armoede. Door tegenvallende oogsten en de stijgende bevolkingsdruk kende men hier voor het eerst sinds de middeleeuwen het verschijnsel armoede en hongersnood. Het is trouwens ook in deze periode dat van 1850 tot 1950 omwille van de uitzichtloosheid van het bestaan vanuit België zo’n 150.000 landgenoten naar de USA geëmigreerd zijn. Daar geiten in staat zijn om zich in povere omstandigheden heel goed te handhaven en voort te planten werden zij vroeger vaak door arme mensen gehouden in plaats van koeien. Men noemde ze dan ook de koe van de arme man ! Er waren dan ook talrijke leden en men liet regelmatig van zich horen : “We melden met genoegen aan de geitenkwekers van het omliggende dat de bokken van het geitenkweeksyndicaat “De Geitenboer” van Sint-Laureins, van uitstekende melkgeefsters en kloeke ouders afstammen en uit de bijzonderste kweeksyndicaten van gans het land gekozen zijn. Tracht dus gezonde, kloeke, schone en beste melkgeiten te bekomen door Uw geiten te laten dienen van de bokken uit het syndicaat.” En tevens zorgden ze voor de nodige reklame in de plaatselijke bladen :      Al wie belang stelt in de veredeling van het geitenras, wie in de toekomst een beste geit, melkgeefster, begeert, gaat met zijn mieteken naar de puike hertbok van ’t syndicaat. Hij is gestald bij Aug. Vanden Bussche, wijk Comer ! Weet dat de tweejaarse bok op 29 dezer door de veeteeltconsulent werd goedgekeurd, 85 punten op 100 bekwam en daarom een bewaarpremie van de Staat zal bekomen !

Het is duidelijk dat in de strijd tegen de armoede de aandacht meer en meer ging naar het verzekeringswezen maar daarnaast bleef de bezorgdheid voor de ontwikkeling en kennisverwerving van de betrokkenen, elk op zijn specifiek gebied, belangrijk. Daartoe werd elk jaar op de kermisdagen een tentoonstelling gehouden, verbonden met een prijskamp. Zo werd op 24 en 25 september 1922 tijdens de kermisdagen in de ondertussen gebouwde St.Michielszaal met medewerking van het gemeentebestuur het volgende gepresenteerd aan een talrijk opgekomen publiek, met als bekroning voor elke categorie aan de winnaars met de mooiste exemplaren, gouden, zilveren en bronzen medailles en getuigschriften : kiekens – konijnen – reisduiven – ganzen – eenden – parelhoenders – rapen – bieten – wortels – aardappels – raapkolen – fruit – graangewassen – schoonste pompoen – schoonste verzameling tuingewas – schoonste verzameling rozen en dahlia’s – schoonste  en volmaaktste verzameling aangaande de kiekenkweek waarbij de 1e prijs ging naar Eerwaarde Zuster  Marie Edburge hoofdonderwijzeres te Sint-Laureins – schoonste en volmaaktste verzameling bijenteelt de Heer Van der Sickel Jules die gedurende de tentoonstelling aan elk liefhebber uitleg gaf over het leven der bijen en het houden ervan. De Heer Van der Sickel was de Voorzitter van de Biebond ofte de Bijenbond. Men kon bij hem terecht voor het lenen van de verschillende toestellen nodig bij de productie van de honing der bijen. Ook voor de bestelling van de speciale suiker in de herfst gebruikt voor het bijvoederen der bijen met suikerwater omdat hun wintervoedsel, de honing, wordt weggenomen, terwijl honingbijen in landen met een kouder klimaat een soort winterslaap houden.  Eén bijenvolk heeft ongeveer 12 tot 14 kilo suiker nodig om de winter door te komen. Er waren destijds nog heel wat imkers in Sint-Laureins die honingbijen hielden voor enerzijds de bestuiving van vele planten waardoor de bijen dus een rol spelen bij de voedselvoorziening van de mens en anderzijds voor de productie van honing. Er zijn naast de honingbij in Vlaanderen ook nog bijna 350 wilde bijensoorten die planten bestuiven, maar de laatste jaren gaan zowel de honingbijen als de wilde soorten sterk achteruit door gebrek aan nectarbronnen door minder bloemen, pesticidengebruik, de klimaatverandering en ook ziekten, parasieten, vijandige wespensoorten en plagen .
Onderstaande foto toont een werkbezoek van de Bijenbond bij imker Van Vooren in de Goochelaar, 13 met naast hem de toen nog jonge Benedictus Raymond Van Vooren, Onderpastoor Van Hecke, Jules Van der Sickel, Emiel Van Hecke en August Campe.



Vóór 1911 hadden vergaderingen van de verenigingen veelal plaats in de meisjesschool en op 08.12.1910 waren alle katholieke maatschappijen der gemeente uitgenodigd vertegenwoordigd te zijn  op een vergadering  waar o.a. advocaat Ingels voorstelde een nieuwe Katholieke Vereniging te stichten, samengesteld uit alle katholieke verenigingen. Dit was ook de aanleiding voor de bouw van een volkslokaal, een zaal der katholieke verenigingen, de Sint-Michielszaal welke na 8 maanden klaar was en waarvan de opening voorzien was op 2e Kerstdag van 1911 waarbij het inhuldigingsfeest plaats had op zondag 28.04.1912. Op 7 mei 1911 had de eerste algemene vergadering plaats van de nieuwe Katholieke Vereniging toen nog in de meisjesschool met als gastsprekers provinciale raadsleden Verhaegen en Vandermotte die uitleg gaven over de Schoolwet en de plannen der regering met het oog op de komende verkiezingen, werden er 8 afgevaardigden aangeduid bij de arrondissementsbond te Eeklo voor de katholieke volkspartij en werd de Volksboekerij opgericht die gehuisvest zou worden in de kantschool van het klooster ! Het bestuur zag eruit als volgt : Erevoorzitters pastoor Van Havermaet en burgemeester De Meulemeester, Ereondervoorzitters notaris Verstrynghe en I.  Huyghe, Voorzitter advocaat Ingels, Ondervoorzitters Hon. De Vos en Aug. Vanderostijne, Schatbewaarder U. De Keyzer en Schrijver Pr. Van Hijfte.






Geen opmerkingen:

Een reactie posten