Sint-Laureins : En leid ons niet in bekoring maar verlos ons van het kwade !

In de loop der eeuwen heeft onze moeder de Heilige Kerk ook nog wel eens mindere tijden gekend, maar steeds probeerde ze met alle middelen haar greep op de volksmassa weer te verstevigen, ook al moest ze daarbij beroep doen op diens onwetendheid of door ze op te zadelen met schuld- of angstgevoelens! Denk o.a. aan de contrareformatie in de 16e en 17e eeuw, maar ook na de Franse Revolutie had het rijke Roomse leven wel nood aan een duwtje in de rug !
De ouderen onder ons herinneren zich nog wel de om-de-zoveel-jaar voorkomende volksmissie of zending, uitgesproken dagen van volksdevotie. In werkelijkheid een korte periode van poging tot vernieuwd godsdienstig leven. Op uitnodiging van de parochieherder trachten minstens twee of meer paters van een gespecialiseerde orde tijdens een tiendaags verblijf, de in massa aanwezige parochianen, van op de kansel, aan te zetten tot "bekeeringhe van hun zondig leven" !


Die Heilige Volksmissie of  Heilige Zending zoals wij die kennen is ontstaan tijdens de eerste helft van de 20e eeuw rond 1918 op vraag van de Paus met steun van het episcopaat en stierf een stille dood na de tweede wereldoorlog. De grootste promotoren en predikanten waren de paters redemptoristen, later ook de kapucijnen, de minderbroeders-franciscanen, de jezuïeten, de dominicanen, ...Zo te zien was het nen goeien artikel !
Gewoonlijk vond een H. Zending plaats om de tien jaar gedurende 8 tot 12 dagen en meestal waren 3 paters verantwoordelijk voor de sermoenen over verschillende godsdienstige onderwerpen. Men probeerde hierbij gans de parochie te bereiken, van groot naar klein dus ook de schoolkinderen.Trouwens hield de pastoor een nauwkeurige lijst bij van de aanwezigheden, vooral de afwezigheden en stelde een rapport op met de nodige toelichting hieromtrent aangaande de laatste categorie ! Het episcopaat drong er op aan om er een vaste gewoonte van te maken, ook in de plattelandsgemeenten.
Men bouwde geleidelijk naar het einde toe de sermoenen, van op de kansel, op tot echte donderpreken, onderwijl de gelovigen met dood en hel om de oren slaand. Er werd gedreigd met hel en verdoemenis zodat de biechtstoelen letterlijk werden bestormd ! En om alles nog realistischer te maken stelde men vooraan in de kerk ook soms de katafalk van de begrafenissen op, bekleed met zwart doek afgeboord met zilver, omringd met kaarsenstaanders en op de brandende kaarsen een afbeelding van een doodshoofd!
En dan te bedenken dat de meeste kerken over geen verwarming beschikten terwijl de povere verlichting aangevuld met flikkerend kaarslicht zorgde voor een lugubere sfeer !
De vrome deelnemers werden beloond met een gedachtenis-prentje zoals afgebeeld, wat tellen overbodig maakte maar toch aangaf uit hoeveel goede schapen de kudde bestond ! Ook het aantal biechtelingen werd nauwkeurig bij gehouden ! En uiteraard was er vreugde in het huis van de Vader als men dan ook een bekeerling op zijn palmares kon schrijven !
Meestal waren er in de directe nabijheid van de kerk ook een heel gamma devote prullaria te koop, met of zonder tussenkomst der paters, gebedenboeken, godvruchtige boeken, schapulieren, heiligenbeeldjes, relikwieën van allerhande heiligen, paternosters, enz..., op eenvoudig verzoek ter plaatse door de paters te wijden ! Het wonder van de vermenigvuldiging der broden, vergaat in het niets vergeleken bij het aantal splinters van het kruis van Christus die verwerkt waren in de kruisjes die bij dergelijke gebeurtenissen werden verkocht ! Wij hadden naast de ingang der kerk een textielwinkel maar op het handelsregister stond ook vermeld, handel in kerkboeken en paternosters, wat doorgaans bijval kende in de loop van het jaar bij de traditionele eerste en plechtige communies. Maar bij de zending was het elke avond na de preek vollen bak en toen wipten de paters eerder toevallig even binnen na gedane dagtaak terwijl de handel in volle gang was, zogezegd om het effect van hun inspanningen even te komen peilen en tevens de koopwaar desgewenst te wijden. Dat dit een goede stimulans was voor de omzet was meteen meegenomen en zorgde voor enkele procentjes meer op hun eigen artikelen bij het afsluiten der boeken !
De paters maakten tevens van de gelegenheid gebruik hun eventuele eigen uitgaven aan de man te brengen, zo ben ik nog de gelukkige bezitter van drie lijvige boekdelen van V. Geerebaert C.SS.R. die de missie preekte in april 1956 en waarvan we, naar ik mij nog herinner, toch een respectabel aantal verkocht hebben ! Of de stichtende lectuur uit 1939 over de God-Mensch in drie delen, Zijn Leven, Zijn Werken en Zijn Lijden en Zegepraal zo uitnodigend om lezen was, laat ik in het midden, want ik ben tot de vaststelling gekomen dat de bladzijden nog niet opengesneden zijn !!


Dat de goedbedoelde bemoeienis van de Kerk wel heel ver ging blijkt uit het volgende : In 1928 schreef Z.H. de Paus een brief naar aanleiding van de nationale atletiek- en gymnastiekwedstrijden voor jonge meisjes te Rome. De paus verklaart dat hij daartegen zijne stem moet verheffen. Hij betreurt dat men na twintig eeuwen christendom minder omzichtigheid betoond voor jonge meisjes, dan in het Heidense Rome, waar zij uitgesloten waren van de openbare spelen. Het publieke optreden in atletiek- en gymnastiekwedstrijden is in strijd met de delicate eisen van de opvoeding der vrouw, vooral wanneer de opvoeding christelijk wil zijn !
Deze sluit niet uit, datgene wat de gezondheid en de beweging van het lichaam bevordert, maar vermijdt wat in strijd is met de ingetogenheid. Indien de vrouwenhand zich moet opheffen, dan wenst Z.H. de Paus dat dit altijd geschiede om te bidden en wel te doen !!
Met andere woorden : Geen sportfeesten voor meisjes !!
Eind 19e eeuw genoten de velocoursen een groeiende belangstelling, ook in Sint-Laureins, wat zorgde bij de nering voor goede dagen, maar wat blijkbaar ook een gevaar inhield voor de goede zeden. In 1897 krijgen ook de jonge lieden een goede raad : onthoudt dat het leven kostelijk is en mijdt bovenmatige inspanningen. Men ziet met genoegen andere dan snelcoursen inrichten zoals balspel, traagrijden, eiertrap, enz... De velo die zoveel genoegen verschaft mag den mensch tot geen dier verlagen !!
Begrijpe wie kan !

Geen opmerkingen:

Een reactie posten